Χατζιδάκις, σήμερα, γιατί οι προτιμήσεις δεν κρύβονται!
Μάνος Χατζιδάκις
Πέντε θεατρικά του έργα θα μας συντροφεύσουν,
γιατί το θέατρο είναι μία τέχνη live (ζωντανή)και τόσο εφήμερη...
Όμως τα τραγούδια μένουν, και γι' αυτό θα τα ακούσουμε σήμερα!!!
Α΄έργο: Ματωμένος Γάμος του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα (1948)
Για τον Ματωμένο Γάμο έχω μιλήσει και στο http://dhmotikomousikh.blogspot.com/2012/01/blog-post_10.html
Σήμερα θα ξανακούσουμε μόνο το νανούρισμα, γιατί είναι τόσο λυρικό... και με άλλον εκτελεστή... τον Αλκίνοο Ιωαννίδη
Νανούρισμα από τον Ματωμένο Γάμο
του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα
με τον Αλκίνοο Ιωαννίδη
στίχοι: Νίκος Γκάτσος
Β' έργο: Ο Κύκλος με την Κιμωλία του Μπέρτολτ Μπρεχτ (1956)
Ο Κύκλος με την Κιμωλία - Τέσσερις Στρατηγοί
με την Χορωδία Aethalia
στίχοι: Οδυσσέας Ελύτης
διασκευή, διεύθυνση: Αντώνης Βερβέρης
για πόλεμο στο μακρινό το Ιράν.
Ο πρώτος από πόλεμο δεν κάτεχε,
ο δεύτερος στις κακουχιές δεν άντεχε.
O τρίτος ήταν υποκείμενο γελοίο
κι ο τέταρτος φοβότανε το κρύο.
Τέσσερις στρατηγοί κινάν και παν'
αλλά δε φτάνουνε ποτέ στο Ιράν.
Ο Κύκλος με την Κιμωλία - Η Μπαλάντα του Στρατιώτη
με τον Λάκη Παππά
στίχοι: Οδυσσέας Ελύτης
στον πόλεμο κινούσε
η αγαπημένη του έκλαιγε
και τον παρακαλούσε:
-Μακριά στη μάχη σαν βρεθείς
καλέ μου, έχε το νου σου
φυλάξου από τη μάνητα
κι απ' το σπαθί του οχτρού σου.
Μπροστά πολύ μην προχωρείς
πίσω μην απομένεις
μπροστά φωτιά, πίσω φωτιά
καταμεσής να μένεις.
Μονάχα ξέρει ο μεσιανός
να τρέξει να πηδήξει
κι αυτός μονάχα σπίτι του
μια μέρα θα γυρίσει.
Ο Κύκλος με την Κιμωλία - Ανάγκη να σε πάρω εγώ
με την χορωδία του Μουσικού Σχολείου Πειραιά
στίχοι: Οδυσσέας Ελύτης
Ανάγκη να σε πάρω εγώ
που έτσι σε παρατήσανε
μονάχο κι έρμο κι ορφανό
παιδάκι μου, πώς σε πονώ.
Το ρούχο το μεταξωτό
μες στο ποτάμι το 'ριξα
φτωχά κουρέλια σου φορώ
παιδάκι μου, πώς σ' αγαπώ.
Δρόμο σε πήγα, δρόμο μακρινό
νυχτόμερα βαδίζοντας
πείνασα και ματώθηκα
μα να σ' αφήσω δεν μπορώ.
Σε μαύρες μέρες και σκληρές
πλένω σε και βαφτίζω σε
μες στο κατάψυχρο νερό
μην κλαις και μου πικραίνεσαι.
που έτσι σε παρατήσανε
μονάχο κι έρμο κι ορφανό
παιδάκι μου, πώς σε πονώ.
Το ρούχο το μεταξωτό
μες στο ποτάμι το 'ριξα
φτωχά κουρέλια σου φορώ
παιδάκι μου, πώς σ' αγαπώ.
Δρόμο σε πήγα, δρόμο μακρινό
νυχτόμερα βαδίζοντας
πείνασα και ματώθηκα
μα να σ' αφήσω δεν μπορώ.
Σε μαύρες μέρες και σκληρές
πλένω σε και βαφτίζω σε
μες στο κατάψυχρο νερό
μην κλαις και μου πικραίνεσαι.
Γ' έργο: Παραμύθι χωρίς Όνομα του Ιάκωβου Καμπανέλλη (1959)
Μάνος Χατζιδάκις - Χορός
Παραμύθι χωρίς όνομα - Έκτωρας και Ανδρομάχη
με τον Λάκη Παππά
στίχοι: Ιάκωβος Καμπανέλλης
Από το Τρωικό κάστρο η Ανδρομάχη
στον Έκτορα που κίναε για τη μάχη
φώναξε με φωνή φαρμακωμένη:
«Στρατιώτη μου, τη μάχη θα κερδίσει,
όποιος πολύ το λαχταρά να ζήσει.
Όποιος στη μάχη πάει για να πεθάνει,
στρατιώτη μου για πόλεμο δεν κάνει»
φώναξε με φωνή φαρμακωμένη:
«Στρατιώτη μου, τη μάχη θα κερδίσει,
όποιος πολύ το λαχταρά να ζήσει.
Όποιος στη μάχη πάει για να πεθάνει,
στρατιώτη μου για πόλεμο δεν κάνει»
Έτσι κι εμένα η κόρη του Γαβρίλη
σαν έφευγα στις 20 τ' Απρίλη
μου φώναξε ψηλά από το μπαλκόνι:
«Στρατιώτη αν θες τη μάχη να κερδίσεις,
μια κοπελίτσα κοίτα ν' αγαπήσεις.
Όποιος το γυρισμό του όρκο δεν κάνει,
στρατιώτη μου, τον πόλεμο το χάνει»
Παραμύθι χωρίς όνομα - Το τραγούδι της Σημαίας
με την Παιδική Χορωδία Rosarte
στίχοι: Ιάκωβος Καμπανέλλης
μαέστρος: Ρόζη Μαστροσάββα
ακκορντεόν: Μαρίζα Βάμβου
Τώρα σημαία μου το αίμα
και λάβαρο η λαβωματιά
Ρίξε μου το στερνό σου βλέμμα
αίμα στην άδεια μου καρδιά
Όχι ποτέ μου δεν σε δίνω
στρατιώτη μου στην ξενιτιά
Τραγούδι και χορό εγώ στήνω
για σε στην ακροποταμιά
και λάβαρο η λαβωματιά
Ρίξε μου το στερνό σου βλέμμα
αίμα στην άδεια μου καρδιά
Όχι ποτέ μου δεν σε δίνω
στρατιώτη μου στην ξενιτιά
Τραγούδι και χορό εγώ στήνω
για σε στην ακροποταμιά
Παραμύθι χωρίς όνομα - Μανούλα μου
με τον Μάριο Φραγκούλη
στίχοι: Ιάκωβος Καμπανέλλης
(Στην αρχη ακουγεται σχολιο του Μανου Χατζιδακι.)
Αχ, τι ντροπή, τέτοια ντροπή
μάνα μου και πως βγαίνει
όσο κι αν τρέξει ο ποταμός
μάνα μου δε την πλένει.
Τι να μου κάνουν δάκρυα δυο
και στεναγμοί σαρανταδυό, μανούλα μου
τι κι αν το δάκρυ μου νωπό
βουβό το στόμα και πικρό, μανούλα μου.
Και τρέχω κάποιον για να βρω
να με ρωτάει και τον ρωτώ
τι θα γενεί, τι θα γενεί
ποιος θα πονεί, ποιος θα πονεί
μανούλα μου, μανούλα μου.
μάνα μου και πως βγαίνει
όσο κι αν τρέξει ο ποταμός
μάνα μου δε την πλένει.
Τι να μου κάνουν δάκρυα δυο
και στεναγμοί σαρανταδυό, μανούλα μου
τι κι αν το δάκρυ μου νωπό
βουβό το στόμα και πικρό, μανούλα μου.
Και τρέχω κάποιον για να βρω
να με ρωτάει και τον ρωτώ
τι θα γενεί, τι θα γενεί
ποιος θα πονεί, ποιος θα πονεί
μανούλα μου, μανούλα μου.
Ο Σιδεράς Ν. Βενετσιάνου συναυλία Μέγαρο Μουσικής 1998
στίχοι: Ιάκωβος Καμπανέλλης
Ο Σιδεράς
Ώρα κακή στο σιδερά, κακό έστησε καρτέρι
κι ο μάστορης το δίκιο του ζητά κι ας το ξέρει κάλλιο το χέρι να χτυπά σε δίκοπο μαχαίρι.
Μωρ' είναι δύσκολο πολύ να βγεί η αλήθεια στο κλαρί
σαν πρωτοπέταχτο πουλί και να λαλεί και να λαλεί μωρ' είναι δύσκολο πολύ να βγει η αλήθεια στο κλαρί
Δ' έργο: Καπετάν Μιχάλης του Νίκου Καζαντζάκη (πεζό) (1966)
Καπετάν Μιχάλης - Δεν ήταν νησί
με την Νάνα Μούσχουρη
στίχοι: Νίκος Καζαντζάκης
Δεν ήταν νησίήταν θεριό που κείτουνταν στη θάλασσα
Ήταν η γοργόνα
η αδερφή του ΜέγαΑλέξανδρου
που θρηνούσε
και φουρτούνιαζε το πέλαγο
Άμα λευτερωθεί η Κρήτη
θα λευτερωθεί κι εμένα η καρδιά μου
Άμα λευτερωθεί η Κρήτη
θα γελάσω
Καπετάν Μιχάλης - Όμορφη πούναι η Κρήτη
με την Φλέρυ Νταντωνάκη
στίχοι: Νίκος Καζαντζάκης
Ηχογράφηση του 1970 στην Νέα Υόρκη στο σπίτι του Χατζιδάκι
Ε, και να' μουνα αετός να την καμάρωνα όλη,
απ' την κορφή του αγέρα!
Παντέρμη Κρήτη, πόσες γενιές φωνάζεις
Ποιος σ' ακούει.....
Φοβέρα θέλει κι ο Θεός
για να κάμει το θάμα του.
Πιάσε το τουφέκι, πιάσε πάλι το τουφέκι!
Καπετάν Μιχάλης -Κυρά μου Αμπελιώτισσα
στίχοι: Νίκος Καζαντζάκης
κυρά μου αφέντρα του κρασιού
και της χαράς σ' αφήνω γεια,
τσιμπούσι έχει ο καπετάν Μιχάλης.
Βοήθα με να βαστάξω Παρθένα μου
φώτισε, τ' ανήμερο θεριό να ξεθυμάνει,
γρήγορα να πάω στο σπιτάκι μου.
Κυρά μου αμπελιώτισσα,
κυρά μου αφέντρα του κρασιού
και της χαράς σ' αφήνω γεια,
τσιμπούσι έχει ο καπετάν Μιχάλης.
Απόψε Αυτοσχεδιάζουμε - Φέρτε μου Ένα Μαντολίνο
με την Ζωή Φυτούση από την παράσταση του θιάσου Μυράτ-Ζουμπουλάκη (1962),
όπως καταγράφηκε στην ταινία του Κλέαρχου Κονιτσιώτη "Η Αθήνα την νύχτα".
στίχοι: Μ. Χατζιδάκις
Απόψε Αυτοσχεδιάζουμε - Η Πέτρα
με την Βούλα Ζουμπουλάκη
από την παράσταση του θιάσου Μυράτ-Ζουμπουλάκη (1962),
όπως καταγράφηκε στην ταινία του Κλέαρχου Κονιτσιώτη "Η Αθήνα την νύχτα".
στίχοι: Μ. Χατζιδάκις
Η πέτρα είν' ο θάνατος
η πέτρα είν' η ζωή μου,φυτρώσαν άσπρα γιασεμιά
μεσ' την αναπνοή μου.
Είν' ένα δέντρο έρημο
στην πέτρα σπάει η φωνή μου,
δεν μπαίνει αγέρας μήτε φως
πετρώνει το κορμί μου.
Είναι η κραυγή της μάνας
είναι η πληγή του κόσμου,
φέρτε κρασί φέρτε φωτιά
να κάψω τον καημό μου.
και ολοκληρώνουμε αυτήν την ανάρτηση με αυτό το συγκλονιστικό τραγούδι
Lampros
Υ.Γ. Ο Χατζιδάκις, όμως, δεν τελειώνει...
Παραμύθι χωρίς όνομα - Στην ποταμιά
με την Χορωδία Χίου
στίχοι: Ιάκωβος Καμπανέλλης
Σολίστ:Λίλιαν Τσατσαρώνη,
Διεύθυνση:Ελευθ. Λυκοπάντη
Στην ποταμιά
σωπαίνει το κανόνι
στην ερημιά
φτεροκοπάει ένα αηδόνι
Πετούν τα παλιομάχαιρα με χαρές και πάνε
πετούν τα παλιομάχαιρα,
οι γειτονιές αχολογάνε
Γελά ο Θεός
στο φως τ' αποσπερίτη
χαμογελά
στο δρόμο για το σπίτι
σωπαίνει το κανόνι
στην ερημιά
φτεροκοπάει ένα αηδόνι
Πετούν τα παλιομάχαιρα με χαρές και πάνε
πετούν τα παλιομάχαιρα,
οι γειτονιές αχολογάνε
Γελά ο Θεός
στο φως τ' αποσπερίτη
χαμογελά
στο δρόμο για το σπίτι
Παραμύθι χωρίς όνομα -Ναύτη, γερο-Ναύτη
με την Μαρία Ζώη
στίχοι: Ιάκωβος Καμπανέλλης
Άσπρο περιστέρι
πάρε τα όνειρά μου
κι άμε στην ευχή.
Ναύτη γεροναύτη
σάπιο είμαι καράβι
με μισό κουπί.
Άσπρο περιστέρι
μ' ασημένιο ξάρτι
και χρυσό κουπί.
Τις χαρές μου όλες
φόρτωσα σε σένα
κι ώρα σου καλή.
πάρε τα όνειρά μου
κι άμε στην ευχή.
Ναύτη γεροναύτη
σάπιο είμαι καράβι
με μισό κουπί.
Άσπρο περιστέρι
μ' ασημένιο ξάρτι
και χρυσό κουπί.
Τις χαρές μου όλες
φόρτωσα σε σένα
κι ώρα σου καλή.
Λάκης Παππάς - Ο κυρ Μιχάλης
Παραμύθι χωρίς όνομα
στίχοι: Ιάκωβος Καμπανέλλης
Άσπρισ' η κούτρα σου Μιχάλη
αλλά μυαλό, αλλά μυαλό
δεν λέει να βάλει.
Μωρ' λένε "όχι" στους πολλούς,
τα βάζουνε με τους τρελούς
Μιχάλη μου, κύριε Μιχάλη μου; (δις)
Κράτα το στόμα σου κλειστό
κράτα για σε,κράτα για σένα
το σωστό.
Κι άσε με εμένα τον κουτό
κατα πως θέλω να γελώ
το χάλι μου κύριε Μιχάλη μου. (δις)
αλλά μυαλό, αλλά μυαλό
δεν λέει να βάλει.
Μωρ' λένε "όχι" στους πολλούς,
τα βάζουνε με τους τρελούς
Μιχάλη μου, κύριε Μιχάλη μου; (δις)
Κράτα το στόμα σου κλειστό
κράτα για σε,κράτα για σένα
το σωστό.
Κι άσε με εμένα τον κουτό
κατα πως θέλω να γελώ
το χάλι μου κύριε Μιχάλη μου. (δις)
Παραμύθι χωρίς όνομα -Ρίχνω την καρδιά μου στο πηγάδι
με την Φλέρυ Νταντωνάκη
Ρίχνω την καρδιά μου στο πηγάδι
να γενεί νερό να ξεδιψάσεις
Σπέρνω την καρδιά μου στο λιβάδι
να γενεί ψωμάκι να χορτάσεις
Στη φωτιά τη ρίχνω την καρδιά μου
τα χεράκια σου έλα να ζεστάνεις
Στον αγέρα ρίχνω την καρδιά μου
να γενεί δροσούλα ν' ανασάνεις
να γενεί νερό να ξεδιψάσεις
Σπέρνω την καρδιά μου στο λιβάδι
να γενεί ψωμάκι να χορτάσεις
Στη φωτιά τη ρίχνω την καρδιά μου
τα χεράκια σου έλα να ζεστάνεις
Στον αγέρα ρίχνω την καρδιά μου
να γενεί δροσούλα ν' ανασάνεις
στίχοι: Ιάκωβος Καμπανέλλης
Επεξεργασία-πιάνο:Γιώργος Παυλάκος,